Türk Telekom Blog

Gelişen teknoloji, hayatımıza getirdiği yenilikler ile birçok alanı etkiledi ve değiştirdi. Yapay zekâ teknolojisi de insanlık açısından pek çok avantajı ve geniş kullanım alanı olan bilgisayar uygulamalarından biridir. Her geçen gün kendini yeniler ve veri işleme sistemini geliştirerek yeni kullanım alanları elde eder.

Üzerinde pek çok tartışmanın yapıldığı bu terim gelişen teknoloji çağında neredeyse herkesin hayatında yer kaplar. “Yapay zekâ ne demek?” ve bu kavram hangi alanlarda kullanılabilir?” gibi soruların cevaplarını sizler için derledik!

Yapay Zekâ ve Yapay Zekânın Geleceği

Yapay zekâ kavramı derinlerine inildikçe genişleyen ve yeni kapılar açan çok katmanlı bir terimdir. “Yapay zekâ nedir?” sorusu temelde insani yetkinliklerin taklit edilmesini, deneyimlerin öğrenilmesini, verilere uyum sağlamasını ve insan becerilerinin geliştirilmesini sağlayan sistemler olarak tanımlanabilir. İnsan zekâsını taklit yoluyla pek çok bilgiye ulaşabilen ve topladığı bilgileri işleyerek her an kendini geliştiren bu sistemler günümüzdeki teknik gelişmelerden oldukça farklıdır.

Telefon kullanmak, bilgisayarda vakit geçirmek ya da diğer tüm teknik gelişmeler büyüleyici bir atmosfer sunarken yapay zekâ, tıpkı bir insan gibi davranabilir. Bu sistem ile mevcut durumlar gözlemlenir ve ardından sistem otomatik olarak veri işlemeye başlar. Parametreleri doğrultusunda gözlemlediği tüm durumlara tepki verebilir. Yani “Yapay zekâya soru sor.” denildiği zaman sorduğunuz soruya çok hızlı bir şekilde yanıt alabilmeniz mümkün olur. Akıllı algoritmasıyla günümüzde kullanılan teknik gelişmeleri bir üst noktaya taşıyabilir.

Örneğin Türk Telekom’un akıllı asistanı TiTi, Türk Telekom ürün ve hizmetleri hakkındaki soruları yanıtlamanın yanı sıra çeşitli işlemleri yapabilecek şekilde eğitilmiş yapay zekâ tabanlı bir akıllı asistandır.

Kendini yenileyen bu sistem makine öğrenimleri yaparak analitik modeller oluşturabilmeyi mümkün kılar. Daha otomatik ve sistematik bir yapıyla çalışan bu sistem sinir ağları ya da fizik yöntemlerini kullanabilme yetkinliğine sahiptir. Sinir ağları (neural network) sayesinde gözlemlediği bütün verileri kaydeder. Ardından her biri arasında bir bağlantı kurarak ilerler. Böylelikle yapay zekâ ile sohbet ettiğinizde size hızlıca cevap verir ve konu bağlamından uzaklaşmaz. Bu sinir ağları aynı zamanda derin öğrenme (deep learning ) teknolojisi elde etmesini de sağlaması bakımından önemlidir.

İleri algoritması ile verileri analiz ederken insan zekâsı için karmaşık olabilecek sistemleri dahi anlayabilir. Grafik işlem birimleri sayesinde sinir ağlarını eğitebilir ve sahip olduğu yetkinlikleri artırabilir. Yapay zekâ örnekleri, günümüzde oldukça kolay bir şekilde görülebilir.

Yapay Zekâ Nerelerde Kullanılır? Uygulama Alanları Nedir?

Hızlı bir şekilde değişen dünyayı bazen fark etmekte zorlansanız da “Yapay zekâ nedir, nerelerde kullanılır?” sorusuna oldukça basit bir şekilde cevap verilebilir. Günlük hayatınızda pek çok kez yapay zekâ uygulamaları ile iletişime geçtiğiniz söylenebilir. Genel anlamda bakıldığında ülkemizde ve dünya genelinde yapay zekâ uygulamaları şu şekilde belirtilebilir:

• Telefonlarınızda da sıklıkla kullandığınız yapay zekâ chat uygulaması, bunların en yaygını olur. Sohbet edebilme ve soru sorarak ilerleyebilme imkânı tanıyan bu sistem internet alışverişlerinizde dahi sizinledir. Müşteri hizmetleri olarak görebileceğiniz yapay zekâ ile sorularınıza çok daha hızlı bir şekilde yanıt alabilirsiniz.
• Web sitelerinde ve mobil uygulamaların içinde karşılaşabileceğiniz sohbet robotu (chatbot) olarak da anılan yapay zekâlı chat uygulamaları günümüzde oldukça yaygınlaşmıştır. Türk Telekom’un akıllı asistanı TiTi bu alana örnek verilebilir. TiTi ile yazışarak paket, tarife satın alma ve fatura ödeme gibi işlemler gerçekleştirilebilirken, Türk Telekom ürün ve hizmetleri ile ilgili birçok konuda yapay zekâsı sayesinde hızlıca yanıt alabilirsiniz.
• Aynı şekilde telefonlarınızda mevcut olan Google Asistan, Siri ya da Alexa gibi ses asistanları (voicebot) ve sanal asistanlar (virtual agent) da yapay zekâ uygulamaları arasındadır. Sizin sesinizi algılayan bu asistanlar onlarla etkileşim kurduğunuz ölçüde sizi tanır.
• Hala gelişmekte olsa da otonom araçlar, trafikte gezinirken ya da herhangi bir durumda sizden daha hızlı tepki verebilmeyi öngörür. Tesla örneğinin verilebileceği bu otonom araçlar insanlar gibi sürüş yapmayı, görmeyi ve tepki vermeyi gerçekleştirir.
• Yapay zekâ film uygulamaları da oldukça yaygındır. Günümüzde öneri sistemiyle örneklendirilen dijital televizyon platformları sizin ihtiyaçlarınızı fark eder ve aldığınız hizmet buna göre şekillendirilir. Türk Telekom Tivibu’da da kişiselleştirilmiş TV deneyimi “Benim Kanalım” ve “Bana Özel” menüsü ile kullanıcılar ile buluşturulur. Yayın akışının izleme alışkanlıklarına göre hazırlandığı özel kanal “Benim Kanalım”da kullanıcıların sevecekleri film, dizi ve belgeseller, “Bana Özel” menüsünde ise geçmiş izlemelere göre içerikler sunulur. Böylelikle her zaman beğendiğiniz ve sizin tarzınız olan içeriklerle karşılaşmanız hedeflenir.
• Ülkemizde ve dünyada siber güvenlik ile savunma sanayi alanında yapay zekâ teknolojisi kullanılır. Yapay zekâ özelliğine sahip programlarla sistemin güvenlik açığı kapatılır ve korunur. Böylelikle olası siber saldırıların önüne geçilir.
• Şu anda pek yaygın olmasa da sağlık hizmetlerinde yapay zekâ imkânı kullanılır. Doktorlar tarafından zor bir şekilde fark edilen hastalıkların yapay zekâ ile anlaşılabilmesi ve tedavi öngörüsünde bulunabilmesi sağlanır.
• Sosyal medyada da sıklıkla karşılaşılabilen yapay zekâ çizim uygulamaları en yaygın kullanım alanlarından bir diğeridir. Belirttiğiniz bir konu ya da kişi hakkında hızlı bir şekilde veri tarayarak yapay zekâ fotoğraf haline getiren bu sistem mobil uygulamalar olarak da karşınıza çıkar.

Yapay zekâ teknolojisi bu alanların yanı sıra günlük koşuşturmanız sırasında da sizlere büyük faydalar sağlar. Örneğin; navigasyon sistemleri, dil çevirileri ve e-ticaret uygulamaları bunlardan bazılarıdır.

Yapay Zekâ Mühendisliği Nedir?

“Yapay zekâ teknolojisi nedir?” sorusunun irdelenerek daha da verimli hale getirilmesini amaçlayan, karmaşık algoritmaların tıpkı insan beyni gibi çalışabilmesi için geliştirmeler yapan, gerekli programlamaları oluşturan ve yapay zekânın eğitilmesini sağlayan kişiler yapay zekâ mühendisleridir. Bu kişiler özel eğitimlerden geçerek yazılım geliştirme ve veri mühendisliği alanlarında yenilikler yapar. Çok sayıda araçla çalışan ve yapay zekâ mühendisliği görevi yürüten kişiler, yazılım firmalarında çalışır.

Bu mühendislerin temel amacı makinelerin insanlık için daha verimli çalışmasını sağlamaktır. Yapay zekâya öğrenme algoritması verebilen ve çeşitli deneylerle gelişim sağlayan mühendisler üniversitelerin Yapay Zekâ Mühendisliği bölümünden mezun olarak kendilerini geliştirirler. Yapay zekâ mühendislerinin gelecek yıllarda hastane ve fabrika başta olmak üzere birçok alanda çalışmaları planlanır. Peki “Yapay zekâ mühendisliği ne iş yapar?” İlk olarak bu kişiler yapay zekâ sistemlerini geliştirmek için çalışmalar yürütürler. İstatistiksel çalışmalar ve analizler gerçekleştirirler. Altyapı sistemlerini bilgi ekiplerinin daha verimli çalışabilmesi için otomatik hale getirirler.

Daha sistematik ve gelişmiş yapay zekâ uygulamaları oluşturarak herkese bu uygulamaların kullanımını ve alınabilecek faydaları açıklarlar. Ayrıca makine öğrenme modellerinin daha rahat erişime açılmasını sağlamak bir diğer görevleridir. En temel görevleri ise tüm yapay zekâ araçlarının faydalı hale gelmesini sağlamaktır. Yapay zekâ mühendisi olabilmek için bilgisayar ve yazılıma meraklı, analitik düşünebilme yetkinliğine sahip olmak gerekir.