Türk Telekom Blog

Teknolojik ilerlemelerin yaşamımızın merkezine yerleşmesiyle birlikte, "dijital vatandaşlık" kavramı sıkça karşımıza çıkmaya başladı. Bu yeni dönem vatandaşlığı, internet ve teknoloji kullanımında ortaya çıkan haklarımızla birlikte sorumluluklarımızı da beraberinde getiriyor. Gündelik hayatımızda sıklıkla başvurduğumuz dijital platformların doğru ve etik kullanımı, bu kavramın temelini oluşturuyor. Teknolojinin getirilerinden biri olan dijital vatandaşlık da son zamanlarda merak edilen konular arasında yer alıyor. Peki, dijital vatandaşlık nedir?

Online platformların sunduğu avantajlar sayesinde ortaya çıkan kavramlardan biri, dijital vatandaşlık. Bu kavram; bilgi ve iletişim ile ilgili olan platformlara erişimi olan kişilerin bu platformları değerlendirmesi, eleştirmesi ve ahlaki açıdan da kararlar vererek kullanabilmesini ifade ediyor. Sizler için dijital vatandaşlığa dair merak edilen tüm detayları bir araya getirdik. Gelin, bu ayrıntıları birlikte inceleyelim.

Dijital Vatandaşlık Özellikleri

Dijital vatandaşlık, teknolojinin hızla geliştiği günümüz dünyasında ortaya çıkan ve bireylerin online ortamlarda bilgiye erişim, bu bilgileri eleştirel bir şekilde değerlendirme ve ahlaki kararlar alarak kullanma yeteneğini ifade eden bir kavram. Yeni ve etkili kavramlardan olan dijital vatandaşlık özellikleri oldukça geniş kapsamlı. Temel olarak bir dijital vatandaşta olması gereken özellikler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Teknolojiyi iyi özellikleriyle kullanmak,
• Etkileşim, iletişim ve konuşmaların etik ve ahlaki değerlere uygun olması,
• Sosyal medya platformları kullanılırken başka kişileri rahatsız etmemek,
• Paylaşımlara dikkat etmek: cinsiyet, dil, din, ırk gibi kavramlarda rencide edici ve hakaret içeren sözlerden kaçınmak,
• Doğru bilgiler kullanmak ve insanları yanlış bilgilerle harekete geçirmemek,
• Gerçek hayatta olduğu gibi davranmak yani gerçek hayatta kişinin yapmayacağı
davranışları sosyal medyada ve dijital platformlarda da yapmamak,
• Diğer kişilerin bilgilerine zarar vermemek,
• Dijital davranışların kaybolmayacağını bilmek.

Dijital Vatandaşlık Uygulamaları

Dünyanın birçok yerinden insanlar, dijital platformlar aracılığıyla bir araya gelebiliyor. Dijital vatandaşlık uygulamaları 9 temel başlıkla elde ediliyor. Siber dünyada yer alan dijital vatandaşlık ya da diğer bir deyişle dijital vatandaşlık uygulamaları temel olarak bu 9 temel boyutla ele alınabiliyor:

• Dijital erişim
• Dijital güvenlik
• Dijital ticaret
• Dijital sağlık
• Dijital iletişim
• Dijital hak ve sorumluluklar
• Dijital okur – yazarlık
• Dijital kanun
• Dijital etik

Dijital Vatandaş Nasıl Olunur?

Henüz yeni olan bu kavram için “Dijital vatandaşlık nasıl olunur?” sorusunu araştıranlar oldukça fazla. Dijital vatandaş olabilmek için öncelikle online platformlarda karşılaşacağımız çeşitlilik ve olası risklerin farkında olmamız gerekiyor. İnternet ortamında farklı düşünce, inanç ve niyetlere sahip milyonlarca insan bulunuyor. Bu nedenle karşılaştığımız bilgi ve içerikleri kritik bir gözle ele almak, ahlaki ve etik değerlere uygun şekilde hareket etmek büyük önem taşıyor. Etkileşimde bulunduğumuz her bilgiyi değerlendirirken, kendi iç görümüzü kullanarak doğruyu yanlıştan ayırt etmek, dijital vatandaşlığın temelini oluşturuyor.

Dijital vatandaş olabilmek için tüm bilgileri doğru şekilde değerlendirmek oldukça önemli. Online platformlar, aynı zamanda karşılıklı olarak iletişim kurmaya da imkân verdiği için tüm bilgilere doğru şekilde erişilmesi mühim. Bu da aslında dijital vatandaş olmanın temel kurallarından biri oluyor.

Dünya Genelinden Dijital Vatandaş Örnekleri

Yeni olmasına rağmen artan bir kullanıma sahip olan dijital vatandaşlık örnekleri arasından tüm dünya genelinde şunlar sıralanabilir:

• e-Devlet sistemini kullanarak resmi işlerini kısa yoldan ve kolay bir şekilde halleden bir kişi
• e-Ticaret kullanarak internet üzerinden online olarak alışveriş yapan bir kişi
• e-Okul sistemi ile notlarını kontrol eden öğrenci
• Çeşitli platformlar kullanarak dil öğrenen bir kişi
• Videolar çekerek platformlarda bilgi paylaşımı yapan bir kişi

Tüm bunlar tüm dünya genelinde kullanılan dijital vatandaşlık örnekleri arasında yer alıyor. Temelinde dijital dünyada ya da diğer bir deyişle siber dünyada vatandaşlık sahibi olabilmek temelde doğru bir karaktere sahip olabilmekten geçiyor. Bu da sosyal medya platformları ve dijital platformların tamamında örnek davranışlara sahip olmayı gerektiriyor.