Türk Telekom Blog

10.01.2024 Teknoloji

Örnekleri ile IOT (Nesnelerin İnterneti)

Ümit Önal

Türk Telekom İçerik Ekibi

Nesnelerin interneti, yani IoT, hayatımıza hızla giren bir teknoloji. IOT, farklı akıllı cihazların birbiriyle iletişim kurmasını sağlayarak hem günlük yaşamımızda hem de iş dünyamızda büyük kolaylıklar sunuyor. Ev aletlerinden şehir planlamasına kadar geniş bir alanda yer alan IoT, topladığı verilerle büyük veri (big data) oluşturuyor. Gelişen teknolojiyle internetin kullanım şekli değişiyor ve IoT bu değişimin öncüsü hâline geliyor. Türkiye'de de yaygınlaşan IoT, lojistikten konutlara, bankacılıktan savunma sanayine kadar pek çok alanda kullanılıyor. Yakında daha da yaygınlaşacak olan teknoloji ile birlikte IoT'nin sunduğu faydaları daha da çok göreceğiz. İşte bu heyecan verici teknoloji: IoT!

Nesnelerin İnterneti Nedir, Ne İşe Yarar?

“Nesnelerin interneti nedir” sorusuna günlük yaşamdaki cihaz ve sistemlerin internet aracılığıyla birbiriyle iletişim kurabilmesi ve veri paylaşabilmesi teknolojisi demek mümkün. IoT, yani nesnelerin interneti, sadece bilgisayar veya akıllı telefon gibi teknolojik ürünleri kapsamıyor. Aynı zamanda günlük hayattaki pek çok nesnenin birbiriyle etkileşimde bulunmasını sağlıyor.

“IoT nedir” diye sorulduğunda, insan müdahalesine gerek kalmadan kendi başına çalışan, veri toplayıp kablosuz ağlar üzerinden bu verileri aktarabilen teknolojik cihazlar ağından bahsedilebilir. Dolayısıyla bir kişinin vücuduna yerleştirilen kalp monitörü implantlarından, doğal yaşam alanlarını izlemek için stratejik noktalara yerleştirilmiş kameralara, hatta trafikte güvenliği artırmak için çeşitli sensörlere sahip otomobillere kadar pek çok cihaz IoT’nin bir parçası hâline geliyor.

“Nesnelerin interneti nedir ne işe yarar?” sorusuna gelince, bu teknolojinin temel amacı hayatı daha verimli, güvenli ve kolay hale getiriyor. IP adresi alabilen ve böylece internet üzerinden veri iletebilen her cihaz, nesnelerin interneti sistemine dahil olabiliyor. IoT, yani nesnelerin interneti, sağlık monitörizasyonundan çevresel gözetim, enerji yönetimi, ev otomasyonu, büyük ölçekli endüstriyel işlemler ve daha fazlasına kadar geniş bir yelpazede kullanım olanağı sunuyor.

Nesnelerin İnterneti Nasıl Çalışır?

Nesnelerin interneti ile ortaya çıkan teknoloji, günlük yaşamı ve iş süreçlerini kökten değiştiren bir yapı olarak öne çıkıyor. Peki, nesnelerin interneti nasıl çalışır? Bu yapı, birbiriyle bağlantılı cihazlar ve sensörler, veri iletişimi, bulut tabanlı veri işleme ve kullanıcı arabiriminden oluşan dört ana katmana ayrılıyor. İlk katman, sensörler ve cihazlar. Bu bileşenler, çevremizden sürekli veri topluyor. Bu, bir akıllı telefonun GPS, kamera veya ivmeölçer gibi birden çok sensörle konum, görüntü veya hareket bilgisi toplaması gibi olabiliyor. Bu ise nesnelerin interneti katmanlarının en temeli, çünkü doğrudan fiziksel dünyadan bilgi topluyor.

İkinci katman ise bağlantı. Sensörler tarafından toplanan veriler, Wi-Fi, Bluetooth, LPWAN, hatta doğrudan Ethernet gibi çeşitli iletişim yöntemleri kullanarak buluta veya bir işleme merkezine aktarılıyor. Bu bağlantı yöntemi, projenin gereksinimlerine ve uygulamanın özgüllüğüne göre değişiyor.

Üçüncü katman da veri işleme. Buluta iletilen veri, burada çeşitli algoritmalar ve bazen yapay zeka veya makine öğrenimi teknolojileri kullanılarak işleniyor. Sistem, verilere dayalı otomatik kararlar alabilir veya duruma bağlı olarak kullanıcıdan müdahale bekleyebilir. Dördüncü ve son katman kullanıcı arabirimi. Sistem, kullanıcının bilgilendirilmesi veya bir karar vermesi gerektiğinde, kullanıcıya bir arayüz sunarak etkileşime geçiyor.

IOT Uygulamaları Nelerdir?

Nesnelerin interneti örnekleri, günlük yaşamdan sanayiye kadar her alanda karşınıza çıkar. Bu teknoloji devrimi, çeşitli nesnelerin interneti projeleri aracılığıyla hayatın her alanına nüfuz eder. Giyilebilir teknolojiler, IoT’nin en popüler örneklerinden biri. Akıllı saatler ve fitness bileklikleri gibi cihazlar, sağlık ve fitness verilerini takip ederek sağlığı iyileştirmeye yardımcı oluyor. Bu bileşenler, kullanıcı hareketlerini, kalp atış hızını ve uyku kalitesini analiz ederek kişisel sağlık bilgileri sağlıyor.

Akıllı ev teknolojisi de IoT’nin bir başka uygulaması. Güvenlik kameraları, akıllı termostatlar ve uzaktan kontrol edilebilen aydınlatma sistemleri, enerji tasarrufu sağlarken evlerimizi daha konforlu ve güvenli hale getiriyor. Ayrıca, tarım sektöründe, IoT cihazları toprak neminden hava koşullarına kadar birçok faktörü izleyerek daha verimli ve sürdürülebilir çiftçilik yöntemlerinin benimsenmesine yardımcı oluyor.

Perakende sektörü de IoT’den büyük ölçüde yararlanıyor. Akıllı raflar ve otomatik ödeme sistemleri gibi yenilikler, alışveriş deneyimini tamamen değiştirir ve daha sorunsuz hale getiriyor. IoT’nin sağlık sektöründeki etkisi de göz ardı edilemez. Uzaktan hasta izleme ve acil durum bildirim sistemleri gibi çözümler, sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini ve etkinliğini artırırken, hastalar için konfor ve güvenlik sağlıyor.

Tüm örnekler nesnelerin internetinin gücünü ve çeşitliliğini gösterirken, teknolojinin toplum üzerindeki olumlu etkisini de vurguluyor. Nesnelerin interneti bileşenleri; sensörler, bağlantı, veri analizi ve kullanıcı arabirimi gibi unsurları içerir ve birlikte çalışarak bu yenilikçi çözümleri mümkün kılıyor. Bu projeler, gelecekte IoT’nin daha da entegre ve etkili hale geleceğinin bir göstergesi olarak öne çıkıyor.

Nesnelerin İnternetinin Avantaj ve Dezavantajları

Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojisi, hayatın birçok yönünü dönüştürür ve iş dünyasında devrim yaratıyor. Ancak, nesnelerin interneti avantaj ve dezavantajları incelendiğinde, bu teknolojinin getirdiği kolaylıklar kadar potansiyel riskleri ve zorlukları da görülebiliyor. Nesnelerin interneti faydaları arasında öncelikle verimlilik artışı yer alıyor.

IoT, cihazlar arasında sürekli bir iletişim ağı kurarak işlemlerin hızlandırılmasını ve daha az insan müdahalesiyle daha tutarlı sonuçlar elde edilmesini sağlıyor. Bu durum, iş süreçlerinde otomasyonun artırılmasıyla doğrudan bağlantılı olup bu sayede zaman ve maliyet tasarrufu sağlanıyor. Ayrıca, sürekli veri akışı, işletmelerin ve tüketicilerin daha bilinçli kararlar almasına, böylece işlemlerde ve günlük yaşamda daha fazla şeffaflık oluşturulmasına yardımcı oluyor.

IoT’nin dezavantajları da göz ardı edilemez. Cihaz ve sistemlerin birbirleriyle uyumluluğu, farklı üretici ve teknolojik standartlar nedeniyle problem oluşturabilir. En önemlisi, IoT cihazlarının geniş kullanımı, özellikle kişisel verilerin korunması açısından ciddi gizlilik ve güvenlik endişelerini beraberinde getirir. Her bir cihaz, siber saldırılara karşı potansiyel bir hedef oluşturur ve bu durum kullanıcıların hassas bilgilerinin tehlikeye girmesine neden olabilir.

Nesnelerin İnternetini Gelecekte Neler Bekliyor?

IoT nesnelerin interneti geleceği, teknolojinin sürekli evrildiği ve inovasyonun hüküm sürdüğü bir dünyada, bir dizi heyecan verici gelişmeyi beraberinde getiriyor. Özellikle güvenlik konusuna daha fazla vurgu yapılacak. IoT’nin büyümesi ve entegrasyonu ile birlikte, siber güvenlik zorlukları da artacak, bu nedenle yerleşik güvenlik çözümleri ve uçtan uca koruma yöntemleri önem kazanacak. Yapay zekâ (YZ), blok zinciri ve uçta hesaplama gibi teknolojilerin IoT ile bütünleşmesi, bu alanda yeni kapılar açacak.

Sağlık sektörü, nesnelerin interneti kullanım alanları açısından en büyük dönüşümlerden birini yaşayacak. Pandemi, uzaktan sağlık izleme ve teletıp uygulamalarının önemini artırdı. IoT tabanlı giyilebilir teknoloji ve sensörler, hastaların gerçek zamanlı olarak izlenmesini ve sağlık verilerinin anında analiz edilmesini sağlayarak sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini ve etkinliğini artıracak.

Akıllı şehirler kavramı da IoT nesnelerin internetinin gelişimiyle paralel olarak büyüyecek. IoT cihazları, şehir operasyonlarını daha verimli hale getirecek, enerji kullanımını optimize edecek ve vatandaşların yaşam kalitesini iyileştirecek. Nesnelerin interneti ve yapay zekâ birlikteliği, makinelerin kendi başlarına öğrenmesine ve gelişmesine olanak tanıyarak, operasyonel verimliliği ve otomasyonu yeni seviyelere taşıyacak. YZ, IoT veri analizini daha anlamlı ve kullanışlı hale getirecek.

5G teknolojisinin yükselişi, IoT cihazlarından elde edilen verilerin daha hızlı ve daha geniş çapta işlenmesini sağlayacak. Bu, IoT’nin büyümesini hızlandırırken, güvenlik ve gizlilik konularında yeni sorunları da beraberinde getirecek. Bu nedenle, geleceğin IoT dünyası yalnızca teknolojik ilerlemelerle değil, bu ilerlemelerin yönetilmesi ve güvence altına alınmasıyla da şekillenecek.